Philippus De Monte

1521
1603

Biografie

Philippus de Monte (1521-1603) of Filip (of Philippe) Van den Berg werd geboren te Mechelen en overleed in Praag. De Monte behoort tot de vijfde generatie van Vlaamse polyfonisten.

Leven

Philippus de Monte was koorknaap in de Mechelse Sint-Romboutskathedraal. Na zijn muzikale training vertrok hij richting Napels waar hij resideerde bij de familie Pinelli en naam maakte als componist, zanger en actief leraar tussen 1542 en 1551. Rond die periode verbleef hij ook een jaar in Rome (1554) waar hij werkte voor kardinaal Pietro Francesco Orsini. In die jaren 1550 was hij ook verbonden aan de kapel van Filips II van Spanje en bezocht hij in 1554 in die hoedanigheid ook Engeland voor het huwelijk van Filips II en Mary Tudor. Daar kwam hij in contact met William Byrd (1543? - 1623). 

Philippus de Monte keerde, in 1558, terug naar Italië en werd in 1567 kapelmeester bij Keizer Maximiliaan II aan het Habsburgse hof in Wenen. Hij bleef er 35 jaar, ook onder Maximiliaans zoon en opvolger Rudolf II, een groot liefhebber van kunst, muziek en wetenschap. Rudolf verhuisde het hof in 1583 naar Praag. De Monte reisde mee. Als leider van de hofkapel componeerde de Monte er een veertigtal missen en ongeveer 250 motetten. Na een reis naar de Nederlanden om zangers aan te werven werd Philippus de Monte, in 1572, tevens aangesteld als schatmeester en kanunnik van de kathedraal van Kamerijk, waar hij weliswaar niet verbleef.

Componist en leraar

De Monte was een zeer productief componist. Hij schreef 38 missen en 260 andere geestelijke werken, waaronder motetten en madrigali spirituali. Zijn motet Super flumina Babylonis werd naar William Byrd gestuurd, die daarop antwoordde met zijn Quomodo cantabimus uit 1584. 

De Monte schreef maar liefst 1100 seculiere madrigalen in 34 boeken! Over zijn madrigalen werd er gezegd dat ze tot de eerste en meest volwassen vijfstemmige werken behoren. Ze evolueren van een experimentele stijl met veel chromatiek en tekstexpressie, naar een latere stijl die veel eenvoudiger was en gebruik maakte van korte motiefjes en homofone texturen. 

De Monte gebruikte teksten van onder meer Francesco Petrarca (1304-1374), Pietro Bembo (1470-1547) en Jacopo Sannazaro (1458-1530). Zijn composities werden over heel Europa gedrukt en verspreid. Hij had veel studenten. Op die manier gaf hij zijn kennis door aan de volgende generatie, die de vroege barokmuziek zou ontwikkelen. Philippus de Monte's madrigalen worden vandaag nog steeds frequent uitgevoerd.

Vocale werken (selectie)

  • O suavitas et dulcedo, achtstemmig, beluister het hier.
  • Super flumina Babylonis, achtstemmig, beluister het hier.
  • Benedictus Deus, vijfstemmig, beluister het hier.
  • Miserere mei Deus, vijfstemmig, beluister het hier.
Miserere mei Deus door Collegium Vocale o.l.v. Philippe Herreweghe
Deel deze pagina